OOSTCAST EN WESTCAST: straatnamen die verwijzen naar het koloniale en slavernijverleden van Nederland
OOSTCAST en WESTCAST zijn educatieve buurtprojecten waarin de historische context en hedendaagse omgang over koloniale straatnamen worden belicht. Historisch onderzoek, kunst en storytelling komen samen in de vorm van wandelroutes met informatieborden, QR-codes, tentoonstellingen, kunstwerken en podcastseries.
OOSCAST EN WESTCAST nodigen je uit om meer te leren over de onderbelichte verhalen die schuilgaan achter de staten waar je dagelijks in beweegt. Centraal staan de koloniale en slavernijgeschiedenis verbonden aan de straatnamen. Verhalen van toen en nu.
WESTCAST (2022) is een samenwerking tussen Beyond Walls, Van Gisteren, BUROBRAAK, Universiteit van Amsterdam en de Gemeente Amsterdam. WESTCAST informeert over de geschiedenis achter de straatnamen in de Admiralen-, Chassé- en Zeeheldenbuurt en zet deze in een nieuw daglicht. Welke verhalen horen bij dit verleden? Hoe denken betrokken bewoners, wetenschappers en kunstenaars over de straatnamen? Met in de podcastserie o.a. Maureen Koswal, Suze Zijlstra, Raul Balai, Naomi Nagtegaal en Reza Kartosen-Wong. Met na elke aflevering een spoken word op maat door Smita James en Tieka Masfar. Lees verder.
OOSTCAST: Koloniaal Oud-Oost (2022-2023) is een samenwerking tussen Beyond Walls, The Black Archives, BUROBRAAK, kunstenaar Fré Calmes en Van Gisteren. OOSTCAST Koloniaal Oud-Oost bestaat uit een wandelroute, tentoonstelling en een podcast over straatnamen als Linnaeusstraat, Vrolikstraat en Camperstraat in Amsterdam Oud-Oost. Centraal staan de koloniale en slavernijgeschiedenis en de beeldvorming over Zwarte mensen. De ‘wetenschappers’ die genoemd staan op de straatnaambordjes langs de route zijn hier direct mee verbonden. De wandeling, van 3 kilometer lengte, verbindt het Slavernijmonument in het Oosterpark met The Black Archives op de Zeeburgerdijk. Met in de podcast: Charisa Chotoe, Mitchell Esajas, Mark Ponte, Isabelle Britto en Khadija Massaoudi. Zie meer hier.
OOSTCAST: Straatnamen Indische Buurt (2023-2024) is een samenwerking tussen Beyond Walls, BUROBRAAK, Van Gisteren en kunstenaars Fré Calmes, Jerrold Saija, Nicky Saliha en Gigi van Grevenbroek. Javastraat, Ambonplein, Sumatraplantsoen. Een greep uit namen van straten in de Indische Buurt in Amsterdam Oost die verwijzen naar een eilandenrijk dat ongeveer 46 keer zo groot is als Nederland. De namen in deze buurt werden begin 20e eeuw gegeven. Indonesië was toen nog bezet door Nederland, dat de archipel de koloniale naam Nederlands-Indië gaf. Met in de podcast verhalen en reflecties op (pre)koloniale geschiedenis, slavernij in de Indische Oceaan en onze omgang met dit verleden in onze publieke ruimtes: Wouter Neuhaus van Zwart x Oranje, historicus Wim Manuhutu en Design curator Made Ngurah Amanda Pinatih en Djé-Rimo. Check meer hier.
“Straatnamen zijn door hun alledaagsheid belangrijk. Ze kunnen je aan gelukkige of ongelukkige tijden doen terugdenken. Sinds ik in Nederland woon, hebben straatnamen een andere betekenis gekregen voor mij. Deze zijn genoemd naar mannen die een slecht beeld van mijn Afrikaanse voorouders hadden. In deze tentoonstelling wil ik laten zien hoe ik nu naar deze straten en gebouwen kijk.”
— Fré Calmes, kunstenaar OOSTCAST
bovenstaande afbeeldingen zijn voorbeelden uit de serie OOSTCAST: Straatnamen Indische Buurt
Atjehstraten De Atjehstraten verwijzen naar de noordelijke punt van Sumatra. Maar Aceh (in hedendaagse spelling) was ook het strijdtoneel van twee lange koloniale oorlogen. De Aceh-oorlogen waren een reeks gewapende conflicten tussen Nederland en het sultanaat van Aceh. Het is een van de langste en bloedigste koloniale conflicten die ooit door Nederland werd uitgevochten. Voor de koloniale invasie was Aceh al eeuwenlang een bruisend gebied. Een opvallend verhaal hieraan verbonden, is dat van de zogenoemde ‘Belanda Hitam’. Een koloniale benaming die letterlijk vertaald ‘Zwarte Hollander’ betekent. Tussen 1831 en 1872 werden ongeveer 3000 West-Afrikaanse jonge mannen, grotendeels tot slaafgemaakten, meegevoerd naar Indonesië en gedwongen om te dienen in het koloniale leger, oftewel het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL). Zij moesten voor Nederland vechten in de koloniale oorlogen. Lees hier meer over Aceh en het kunstwerk gemaakt door Fré Calmes.
